TACKA NA SPOR Tužbe Hrvatske i Srbije odbijene u c
TAČKA NA SPOR Tužbe Hrvatske i Srbije odbijene u c
Blic, Tanjug | 03. 02. 2015. - 07:11h izmena vesti 14:24h | Komentara: 250
Međunarodni sud pravde u Hagu odbio je u celini tužbu Hrvatske i kontratužbu Srbije u kojoj su jedna drugu optuživale za genocid.
Nikola Selaković na izricanju presude u Međunarodnom sudu pravde u Hagu
Predsednik suda Peter Tomka iz Slovačke je na početku čitanja presude rekao da Srbija ne može biti odgovorna za dela počinjena pre 27. aprila 1992. kada je SRJ postala članica UN i potpisnica Konvencije UN o sprečavanju genocida.
- Sud ne može pre tog datuma smatrati Srbiju odgovornom u smislu člana 9
Konvencije. Država koja je postala potpisnica Konvencije ne može se smatrati odgovornom retroaktivno za genocid po članu 9 - naveo je Tomka.
To znači da je najmanje jedan deo hrvatske tužbe odbijen, jer se u tužbi navodi da je Srbija odgovorna za zločine u Vukovaru izvršene 1991. godine.
Sudija je kazao da je kontratužba Srbije utemeljena pošto je Hrvatska postala potpisnica Konvencije 8. oktobra 1991.
- Dela koja su izvršena 1995. godine ulaze u Konvenciju - kazao je.
On je odbacio optužbe protiv Srbije za genocid pre 27. aprila 1992. kad je Savezna Republika Jugoslavija postala članica UN.
Srpska protivtužba utemeljena
Istovremeno, Sud je ocenio da je srpska protivtužba utemeljena i vezana činjenično i pravno za osnovnu tužbu, pošto je Srbija potpisnica Konvencije postala 8. oktobra 1991. To znači da su dela počinjena 1995. godine, odnosno tokom "Oluje", obuhvaćena Konvencijom.
Hrvatska tužba odbačena je sa 15 u odnosu na 2 glasa, a srpska jednoglasno. Mišljenje je izdvojio brazilski sudija Trindade.
Sud je utvrdio da su JNA i srpske snage učinile dela protiv zaštićene grupe.
Međunarodni sud pravde je zaključio da kriminalna dela nisu počinjena da bi bili uništeni Hrvati, već da bi se oni oterali da bi se oni iselili.
Kada su u pitanju u dešavanja u Vukovaru, Sud je zaključio da je to bilo reagovanje na proglašenje nezavisnosti Hrvatske.
Hrvatski i sprski ministri pravde Orsat Miljenić i Nikola Selaković
- Namera nije bila da se fizički unište pripadnici zaštićene grupe, već da se oni kazne zbog statusa neprijatelja - pročitao je Tomka.
Dela JNA i srpskih snaga imale za rezultat proterivanje, a ne sistematsko uništavanje Hrvata, zaključak je Suda. Takođe je zaključeno i da svi borci nisu ubijeni, a pojedini su i evakuisani što "dokazuje da JNA i srpske snage nisu ubijale sve Hrvate koji su pali u njihove ruke".
- Hrvatska nije dokazala da se radilo o nameri i zaveri da se delomično ili u celini unište Hrvati, odnosno počini genocid. Hrvatska tvrdnja mora se u celosti odbaciti - kazao je sudac Tomka.
Nema genocidne namere Hrvatske
U razmatranju srpske kontratužbe Tomka se pozvao na Brionske transkripte na osnovu kojih je, kazao je, jasno da je hrvatskim čelnicima bilo jasno da će operacija "Oluja" dovesti" do masovnog progona.
- Ipak, i ako bi bilo dokazano da je progon bila namera, nije bila namera fizičko potpuno uništenje srpskog stanovništva. Sud zaključuje da nije dokazano da su ubistva zaštićene grupe nešto što je počinjeno kao rezultat planiranja istrebljenja - kazao je Tomka.
Sud je konstatovao da nije utvrđena namera da bude počinjen genocid.
- Sud ne vidi u akciji Oluju nameru hrvatskih vlasti da uništi Srbe - kazao je Tomka.
Oslanjajući se na konačnu oslobađajuću presudu Haškog tribunala hrvatskom generalu Antu Gotovini, sud je utvrdio da nije dokazano da su vlasti i snage Hrvatske imale "genocidnu nameru" da krajiške Srbe unište kao etničku grupu, što je nužan uslov za genocid.
Kako je saopštio predsednik najvišeg suda UN Petr Tomka, nije utvrđeno da je bilo nezakonitog, neselektivnog i namernog granatiranja gradova u Kninskoj krajini.
Saša Obradović (levo) i zastupnicu Srbije
To nije dokazano ni Brionskim transkriptom, niti iz izjava svedoka. Značajan deo Srba "pobegao" je iz Krajine, što je direktna posledica hrvatskog granatiranja, a Brionski transkripti pokazuju da je hrvatsko vodjstvo bilo svesno da će egzodus uslediti, pa ga čak, donekle, i smatralo poželjnim.
Selaković na izricanju presude
Ministri pravde Srbije i Hrvatske Nikola Selaković i Orsat Miljenić su prisustvovali saopštavanju presude po uzajamnim tužbama Republike Hrvatske i Republike Srbije za genocid.
- Ali, "čak i da je dokazana namera da se Srbi proteraju", to nije dovoljno da se dokaže "genocidna namera" hrvastkog vođstva da uništi Srbe kao etničku grupu - zaključio je Međunarodni sud pravde.
Presuda MSP je konačna, jer na nju ne postoji pravo žalbe, a države su u obavezi da po njoj postupe.
Srbija je od MSP zatražila da operaciju "Oluja" koju su izvršile oružane snage Hrvatske proglasi za genocid nad sprskim narodom i tu državu proglasi krivom zbog kršenja Konvencije o sprečavanju genocida.
Pored toga, protivtužbenim zahtevom Srbija je predložila da MSP presudom obaveže Hrvatsku na reparacije Srbima iz Krajine zbog zločina koje su pretrpeli tokom "Oluje".
Zatraženo je i da se omogući slobodan povratak Srbima koji se još nisu vratili u Hrvatsku, da "Oluja" prestane da se slavi kao nacionalni praznik u Hrvatskoj, kao i da se kazne svi izvršioci zločina.
Ovaj spor počeo je 1999. godine podnošenjem hrvatske tužbe Međunarodnom sudu pravde protiv Srbije, a usmena rasprava završena je 1. aprila prošle godine.
Hrvatska, predvođena tadašnjim predsednikom Franjom Tuđmanom, je 2. jula 1999. godine pokrenula postupak pred MSP protiv tadašnje SRJ zbog navodnog kršenja Konvencije o sprečavanju i kažnjavanju zločina genocida tokom oružanih sukoba na teritoriji te Republike od 1991. do 1995. godine.
Srbija je odgovorila kontratužbom 10 godina kasnije, koja se zasniva na istom činjeničnom i pravnom osnovu na kome je podneta hrvatska tužba, odnosno na Konvenciji o sprečavanju i kažnjavanju zločina genocida.
Presudu o tužbi i kontratužbi Hrvatske i Srbije donosi ukupno 17 sudija, 15 stalnih sudija i dvoje ad hok sudija iz Srbije i Hrvatske.
